Tin tức và Sự kiện

Cỡ chữ
A A
Từ viết tắt Đọc bài viết
× Đọc bài viết Tạm dừng Đọc tiếp Dừng đọc Đang tải...
Vui lòng chờ giây lát
× Bài viết không có file audio
Tương phản

Tấm gương vừa bảo tồn văn hóa truyền thống vừa trao đổi kinh nghiệm xoá đói giảm nghèo cho người Nùng Dín

11/11/2023 | 17:00

(Tổ Quốc) - Ông Hoàng Sín Hòa (Sinh năm 1944, người dân tộc Nùng Dín) tại Thôn Pạc Ngam, xã Nấm Lư, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, vừa là cán bộ hưu trí (Nguyên Chủ tịch UBND huyện Mường Khương) vừa là người có uy tín tiêu biểu thôn Pạc Ngam đã phát huy vai trò, trở thành tấm gương sáng trong việc bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc.

Từ năm 2011 đến nay, ông Hoàng Sín Hòa cùng với tập thể, cán bộ và nhân dân xã Nấm Lư tập chung đồng lòng, ra sức xây dựng, "bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Nùng Dín" tại địa phương.

Do có nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan, từ những năm 1960 đến năm 1990, nhiều bản sắc văn hoá dân tộc Nùng Dín như: Trang phục, Lễ Tết, Lễ hội, Dân ca, Dân vũ, trò chơi dân gian... đã bị mai một, đang đứng trước nguy cơ bị thất truyền. Đứng trước nguy cơ đó, ngay sau khi ông Hòa được nghỉ hưu, trở về địa phương sinh sống, đã báo cáo với cấp ủy, chính quyền xã Nấm Lư, về việc khôi phục lại những bản sắc văn hoá truyền thống tốt đẹp của người dân tộc thiểu số trên địa bàn, đặc biệt là đối với việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của người Nùng Dín, nhằm góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc tại nơi biên cương vùng cao của huyện Mường Khương nói riêng và của tỉnh Lào Cai nói chung.

Tấm gương vừa bảo tồn văn hóa truyền thống vừa trao đổi kinh nghiệm xoá đói giảm nghèo cho người Nùng Dín - Ảnh 1.

Một buổi sinh hoạt về dân ca Nùng Dín (ảnh nhandan.vn)

Với khát vọng là muốn bảo tồn được dân ca, ông Hòa cho rằng phải tập hợp được những nghệ nhân biết hát còn sinh sống tại địa phương để sinh hoạt định kỳ, trao đổi kinh nghiệm, phân công phân nhiệm, để truyền dậy và thực hành hát dân ca tại các thôn bản thường xuyên, đó là cách "bảo tồn sống tại cộng đồng". 

Là một người có uy tín, ông Hòa đã bắt tay làm những việc cụ thể: Sưu tầm và ghi âm 58 bài hát cổ, 43 bài hát lời mới, 21 câu ca dao và 35 câu đố dân gian của người Nùng Dín. Dậy hát dân ca Nùng Dín cho lớp trẻ bằng việc mở 26 lớp, với 493 học viên, mỗi lớp học thuộc từ 3 đến 5 bài, thành phần học là cán bộ xã và cán bộ 14 thôn xã Nấm Lư, thanh niên nam nữ 11 thôn Nùng, học sinh Trường tiểu học và Trung học cơ sở xã Nấm Lư, Trường Trung học cơ sở thị trấn Mường khương, Trường PTDTNT THCS&THPT huyện Mường Khương.

Cùng với đó khôi phục hát giao duyên ban đêm. Tổ chức tại 11 thôn người Nùng trong xã được 47 đêm trên địa bàn xã Nấm Lư, gồm 86 người hát (39 người là nam, 47 người là nữ), khách đến tham dự từ các xã trên địa bàn huyện Mường Khương, từ các huyện bạn như huyện Si Ma Cai; huyện Bắc Hà của tỉnh Lào Cai. Ngoài ra còn có khách đến từ các huyện của tỉnh lân cận như huyện Xín Mần, huyện Hoàng Su Phì của tỉnh Hà Giang cũng đến tham dự, giao lưu, học tập và trao đổi kinh nghiệm. Tiếp đến tổ chức "Hát bên mâm cơm" được 57 buổi, gồm 464 lượt người tham gia. Nội dung hát về trao đổi kinh nghiệm làm ăn, biện pháp xoá đói giảm nghèo, giữ gìn hạnh phúc gia đình, đoàn kết cộng đồng trong thôn và xã.

Động viên toàn dân ca hát cũng được nơi đây phát động. Mỗi năm 3 lần vào dịp Tết tháng 2 âm lịch, dịp Tết tháng 7 âm lịch và dịp tháng 11 là ngày Đại đoàn kết thôn. Cán bộ, hội viên người cao tuổi và CLB dân ca, làm nòng cốt trong ca múa nhạc. Đến nay đã tổ chức động viên được 1.710 lượt người hát, bằng tổng số 1.921 lượt tiết mục. Tạo ra bầu không khí sảng khoái, vui tươi, lành mạnh, gắn kết, đoàn kết, gắn bó giữa các thế hệ tại từng thôn bản và góp phần bảo tồn dân ca Nùng Dín trên địa bàn các thôn, xã.

Đáng chú ý việc phát triển dân ca Nùng Dín, trong 12 năm qua, ông Hòa cùng Câu lạc bộ Dân ca Nùng Dín, đã tổ chức được 7 lần thi "Sáng tác Lời mới", để dân ca Nùng Dín theo kịp thời đại, thu hút được 159 lượt người tham gia sáng tác. Bình chọn được 43 bài hát mới có nội dung tốt, nội dung hay, để phổ biến rộng rãi trong cộng đồng. Riêng cá nhân ông Hòa đã sáng tác được 32 bài hát lời mới, những giai điệu mới, những chủ đề mới ca ngợi Đảng, Nhà nước, Bác Hồ, tình yêu quê hương đất nước, con người Việt Nam trong tình hình mới, thời đại mới; hát mừng đám cưới, mừng nhà mới, mừng cô dâu chú rể.... Đồng thời, cũng có những bài hát, trong đó có những nội dung chê trách tế nhị, phản ánh việc lên án cảnh gia đình, vợ chồng trong việc tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, cảnh bạo lực gia đình, bất bình đẳng giới...

Với các hoạt động như việc cưới, việc tang ông Hòa đã vận động người dân trong thôn tích cực cải tạo tập quán lạc hậu, nhất là thay đổi trong việc "ăn hỏi" không được thách cưới cao. Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, nếu phát hiện các trường hợp vi phạm sẽ báo cáo chính quyền địa phương để có hình thức xử lý nghiêm một cách kịp thời. Nhờ đó, cuộc sống của người Nùng Dín đã có chuyển biến tích cực, giảm bớt một số thủ tục rườm rà, lạc hậu và đặc biệt là bài trừ việc mê tín dị đoan....

Là người am hiểu về văn hóa truyền thống dân tộc Nùng Dín, ông còn tham gia có trách nhiệm trong việc phối hợp cung cấp tư liệu có giá trị để Nghề làm tranh cắt giấy của người Nùng Dín và Nghệ thuật trang trí trên trang phục của người Nùng Dín được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Có thể nói với những đóng góp tích cực trong việc bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc Nùng Dín đã khiến người dân nơi đây có đời sống tinh thần phong phú, phấn khởi, qua đó lồng ghép được nhiều kiến thức bổ ích về văn hóa, lao động sản xuất, xóa đói giảm nghèo... Việc bảo tồn văn hóa truyền thống sẽ là cơ sở, tiền đề để phát triển du lịch thông qua các lễ hội cũng như các sản phẩm truyền thống được trở thành những mặt hàng, có tính ứng dụng, hoặc đáp ứng nhiều nhu cầu trong đời sống đương đại nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế.

Từ những hoạt động tích cực của một người có uy tín, ông Hoàng Sín Hòa đã được công nhận là "Nghệ nhân dân gian"; tặng danh hiệu "Nghệ nhân ưu tú" và "Nghệ nhân nhân dân".

Nhị Xuân

Bộ văn hóa, thể thao và du lịch
×