Đến tham dự buổi lễ có các đại biểu: Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thủy; Phó trưởng Ban Dân vận Trung ương Nguyễn Lam; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông; Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cùng đông đảo văn nghệ sĩ.

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông nêu rõ: Qua hai cuộc kháng chiến cứu nước, xây dựng Chủ nghĩa xã hội, văn hóa văn nghệ, trong đó có văn học, nghệ thuật đã song hành cùng dân tộc, cổ vũ nhân dân vượt qua mọi khó khăn, thử thách để có thành tựu như ngày hôm nay. Trong kháng chiến, phần lớn các nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, diễn viên, đạo diễn… là chiến sĩ trực tiếp tham gia chiến đấu trên chiến trường.

Tác phẩm của họ là những bài ca phơi phới niềm tin chiến thắng, là hành khúc rộn ràng thúc giục lớp lớp người xung phong ra trận tuyến và ngợi ca hậu phương đảm đang tay súng tay cày nuôi quân, cứu thương, tải đạn… "Chất thép" trong thơ, văn kháng chiến thể hiện phẩm chất cao đẹp, sự dấn thân cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của người nghệ sĩ. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những câu thơ giá trị như tuyên ngôn của người nghệ sĩ lúc bấy giờ "Nay ở trong thơ nên có thép. Nhà thơ cũng phải biết xung phong"...

"Lễ phát động hôm nay là hoạt động nhằm tôn vinh, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, đóng góp quan trọng của văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam trong xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc; tiếp tục quán triệt đầy đủ, sâu sắc các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa, văn nghệ. Đồng thời, cổ vũ, động viên, phát huy tài năng, tâm huyết của đội ngũ văn nghệ sĩ trong và ngoài nước, ghi nhận đóng góp của họ trong xây dựng nền văn học, nghệ thuật Việt Nam đa dạng, phong phú, phát huy sức mạnh của đội ngũ này với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Hoạt động cũng là minh chứng cụ thể trong việc triển khai, thực hiện các hoạt động tổng kết 50 năm nền văn học nghệ thuật sau ngày đất nước thống nhất" - Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh.

Thứ trưởng Tạ Quang Đông mong muốn, sau lễ phát động, Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam, các Hội văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương cùng Hội đồng bình chọn sẽ làm việc trách nhiệm, công tâm để bình chọn ra những bản hùng ca đất nước tiêu biểu, xuất sắc hướng tới 50 năm ngày non sông thành một dải.

Theo Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhà văn Nguyễn Bình Phương, "Cuộc bình chọn 50 tác phẩm văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam có ý nghĩa rất lớn và rất cần thiết. Bởi từ những tác phẩm được bình chọn tiêu biểu chúng ta có cơ hội nhìn lại một phần kích thước diện mạo thời đại đã qua, thấy hào khí của dân tộc mình được phản ánh qua tác phẩm văn học và những tác phẩm nghệ thuật khác.

Đồng thời, thông qua những tác phẩm tiêu biểu được vinh danh, chúng ta sẽ có cơ hội nhìn lại xem nghệ thuật của mình đang ở đâu, đặc biệt ở chuyên ngành văn học và nghệ thuật biểu diễn, hai chuyên ngành ấy chúng ta sẽ nhìn thấy nó đang ở chặng nào trong dòng chảy liên tục của dân tộc Việt Nam cũng như đang ở đâu trên bản đồ thế giới. Từ những nhìn nhận ấy, những người làm công tác hoạch định văn học nghệ thuật sẽ có một bước phát triển mới, qua đó góp phần đưa văn học nghệ thuật Việt Nam ngày càng phát triển hơn nữa".

Theo Ban tổ chức: 50 tác phẩm văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất được bình chọn là những tác phẩm nổi bật của các tác giả trong, ngoài nước sáng tác từ tháng 5/1975 đến ngày 30/4/2024.

Đối tượng tham gia là tác giả người Việt Nam, người nước ngoài đang sinh sống, làm việc, học tập, lao động tại Việt Nam đứng tên tác giả. Các tác phẩm được bình chọn có giá trị tư tưởng nghệ thuật cao; tác phẩm văn học, sân khấu, âm nhạc, múa đã được công bố, sử dụng dưới hình thức xuất bản, dàn dựng, biểu diễn phục vụ công chúng. Riêng với văn học, không bình chọn tổng tập, tuyển tập, tác phẩm in chung, nhiều tác giả, bộ tiểu thuyết chưa xuất bản trọn bộ. Các tác phẩm tham gia bình chọn phải rõ ràng về lý lịch, không có tranh chấp về bản quyền tác giả.

Cụ thể với Văn học (bình chọn 15 tác phẩm) là tiểu thuyết, trường ca, truyện ngắn, tập thơ; Sân khấu (bình chọn 15 tác phẩm) gồm kịch nói, tuồng, chèo, cải lương, ca kịch; Âm nhạc (bình chọn 15 tác phẩm) gồm giao hưởng, hợp xướng, nhạc kịch, ca khúc; Múa (bình chọn 10 tác phẩm) là thơ múa, tổ khúc, kịch múa.

Các tác phẩm được bình chọn có tính nhân văn sâu sắc; ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống xã hội, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong đó ưu tiên tác phẩm phản ánh về đề tài cách mạng thời kỳ đổi mới; ca ngợi truyền thống lịch sử vẻ vang của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; thắng lợi và thành tựu to lớn sau ngày đất nước thống nhất 30/4/1975. Các tác phẩm có giá trị đặc biệt xuất sắc và đóng góp vào sự phát triển phong phú, đa dạng về hình thức nghệ thuật. Ban Tổ chức ưu tiên những tác phẩm đã được tặng các giải thưởng Hồ Chí Minh, Nhà nước về văn học nghệ thuật, giải thưởng của Hội Văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương hoặc được tặng giải thưởng văn học quốc tế uy tín.

Thời gian gửi tác phẩm bình chọn từ tháng 6/2024 đến ngày 31/12/2024. Thời gian bình chọn của Hội đồng Sơ khảo từ ngày 1/1/2025 đến ngày 15/3/2025. Thời gian bình chọn của Hội đồng Chung khảo từ ngày 16/3/2025 đến ngày 15/4/2025.

Tác giả có tác phẩm bình chọn gửi về Ban Tổ chức theo địa chỉ: Phòng Văn học, Cục Nghệ thuật biểu diễn (số 32 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội).

Lễ tổng kết và vinh danh 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam dự kiến vào ngày 30/4/2025./.